Telomer Uzunluğu ve Kalp Hastalıkları

Merhabalar, bu hafta sizlere 2010 yılında Hollanda'lı bilim insanlarının yayınladıkları kalp hastalıklarında kritik düzeydeki kısa telomerlerin rolü hakkında bir makaleden bazı önemli bölümleri aktarmak istiyoruz.

Yaşlanma ile beraber diğer organlar gibi kalpde de fonksiyonel, hücresel ve yapısal (morfolojik) özellikler değişmeye başlar. Yaşlanma doğrudan kalp sorunlarının bir sebebi olarak görünmese dahi kalp hastalıklarına olan eğilimi artıran ve hastalık eşiğini oldukça düşüren bir durumdur.

DNA'da hasar birikimi ve telomer kısalması hücrelerde senesensi (hücrenin canlı olmasına rağmen çalışmaması ve etrafdaki dokulara zarar vermesi durumu) ve apoptozisi (hücrenin planlı ölümü) artırırarak sağlıklı ve fonksiyonel hücrelerin sayısında düşüşe neden olur. Bu durum doğal olarak organ fonksiyonlarında azalma ve yetmezliğe yol açar. Biyolojik yaşlanma ve beraberinde telomer kısalması kalp hastalıklarındaki geniş bir yelpazedeki kişisel tabloların değişkenliğinin açıklanmasına yardımcı olabilir.

Sağlıklı yaşlı bir bireyde  kalbin sol tarafından pompalanan kan miktarının azalmasının %5 düzeyinde olduğu ve bu oranın %12'sinin doğrudan telomer kısalması nedeni ile olduğunu görülmüştür.

Kronik kalp hastalığı olan hastaların, kalp hücrelerindeki telomer uzunluklarının sağlıklı bireylere göre  %25 oranında daha kısa olduğu saptanmış. Daha dikkat çekici bir bulgu ise aşırı kısa telomere sahip olan kardiyomiyosit hücrelerde (<2.5 kbp), hücresel senesens faktörü olarak bilinen ve kalp hastalıklarını artırdığı bilinen p16 (INK4a) isimli faktörün, sağlıklı bireylere göre aşırı yüksek olduğu saptanmış.

Telomer kısalmasının kap hastalıklarındaki rolüne dair bir başka kanıt ise genetik değişiklik yapılarak 5. jenerasyonda  çok kısa telomer uzunluğu ile doğması sağlanan genç farelerde, tıpkı yaşlı insanlarda olduğu gibi kalp hastalıklarının arttığı saptanmış.

Bu veriler bize sağlık yaşam metodlarının benimsenmesinin yanısıra telomer uzunluğunu korumanın ve uzatmanın kalp hastalıklarına karşı koruyucu olabileceğini gösteriyor.

Genç Yaşayın - Uzun Yaşayın

_{REF: Liza S. M. Wong • Pim van der Harst • Rudolf A. de Boer • Jardi Huzen • Wiek H. van Gilst • Dirk J. van Veldhuisen / Division of Experimental Cardiology, University Medical Center Groningen, The Netherlands Heart Fail Rev (2010)}